Samantha Pérez Rodríguez’ paper entitled “Spanish as Immigrant Minority Language in Brussels: A Pilot Study on Maintenance and Vitality” was recently published in Languages. Co-authored with her supervisors, An Vande Casteele and Rik Vosters, the paper presents an exploratory study on the language practices of the Hispanic communities in Brussels, examining patterns of language transmission, home language use and integration.
The publication can be accessed here!
On April 24-25, Prof. Rik Vosters was a keynote speaker at the 22nd Estonian Applied Linguistics Conference. In his talked entitled Standardization and prescriptivism in Dutch: past, present and future, he delved into the history of standardization in the Dutch language as a basis for reflection on the present and future of standardization practice.
Congratulations, Rik!
Het doctoraatsonderzoek van Eline Lismont kreeg de afgelopen weken heel wat media-aandacht!
Het verscheen in De Standaard onder de titel “Met regels roei je geen taalfouten uit (en dat is oké)”– voor de volledige versie van het artikel, zie ook: Lismont_De _Standaard.
Daarnaast werd haar onderzoek gedeeld via Bruzz (VUB-onderzoekster bestudeert evolutie van het Nederlands door eeuwen heen) en Neerlandistiek (‘Groter als’ of ‘groter dan’? Waarom eeuwenoude taalregels soms niet ingeburgerd raken).
Eline gaf ook een interview voor Radio1, waarin ze dieper inging op de vraag waarom sommige grammaticaregels ingeburgerd raken in het taalgebruik en andere niet.
Bekijk zeker ook onze eerdere post: https://www.historicalsociolinguistics.be/artikel-promotieonderzoek-eline-lismont/
Proficiat, Eline!
From the beginning of April, the Historical Corpus of Dutch (HCD) can be consulted through https://hcd.ivdnt.org/, made available by the Institute for the Dutch Language.
The HCD is a diachronic, regionally balanced, multi-genre corpus of written Dutch. It is constructed along three variational dimensions: time, region and genre. Built by researchers from the VUB and Leiden University, it aims to fill an important gap in the research infrastructure for historical Dutch, which for a long time lacked a balanced corpus with data from all centuries and from different regions and genres.
Variational dimensions:
Time: The HCD covers the sixteenth to the nineteenth century. Textual material was chosen from around the middle of each century: 1550, 1650, 1750, and 1850. For each of these dates, a margin of 20 years before and 20 years after the date was built in to find sufficient sources, resulting in four time periods: 1530-1570, 1630-1670, 1730-1770, and 1830-1870.
Region: The HCD comprises textual material from four regions in the northern and southern Low Countries: Holland and Zeeland in the north (in the present-day Netherlands), and Brabant and Flanders in the South (in present-day Belgium). Holland and Brabant can be considered central regions, while Zeeland and Flanders occupy a more peripheral position so that the corpus can also be used to investigate centre-periphery dynamics. Texts originate from larger cities such as Amsterdam, Antwerp, Middelburg, and Ghent, but also from smaller towns and villages (e.g. Arnemuiden, Strijpen).
Genre: The HCD comprises administrative texts, ego-documents, and pamphlets. The administrative texts are handwritten, formal texts, such as town council meeting reports and resolutions. The authors of these texts were generally used to writing because of their profession. The sources for this genre were related to guilds or to industry on the one hand, and to the general administration on the other. Ego-documents are less formal, handwritten texts such as travelogues, diaries and chronicles of local events or family history. The pamphlets are published texts, mostly commentaries or polemics about current affairs, politics or religious topics, while they also include public ordinances and regulations. Due to the variety of documents, printed pamphlets may vary on the continuum between more and less formal.
Procedure
All textual materials were manually transcribed from photographs of the original documents and checked multiple times. When we used existing transcriptions, as in the case of some administrative texts, these were checked against the original archival material. References to publications, libraries and archives can be found in Van de Voorde (2022).
Scope
The HCD consists of 209 texts, together accounting for 463,248 words. It consists of 58 administrative texts, 60 ego-documents and 91 pamphlets. It aimed for 10,000 words per region and per period for each genre. For the sake of representativeness, these 10,000 words were preferably spread over multiple documents. In most cases, these are fragments and not complete texts. The figure below, taken from Van de Voorde et al. (2023), shows the number of words per genre, period and region. Most deviations from the intended 10,000 words can be found in the sixteenth century. A smaller gap can be noted for the nineteenth-century ego-documents from Brabant.
The value of this new corpus is illustrated by means of case studies in Van de Voorde, Rutten, Vosters, Van der Wal & Vandenbussche 2023.
Literature
Van de Voorde, Iris. 2022. Pluricentricity in language history: Building blocks for an integrated history of Dutch (16th-19th century). Amsterdam: LOT.
Open access: https://www.lotpublications.nl/pluricentriciteit-in-de-taalhistorie
2023. ‘Historical Corpus of Dutch: A new multi-genre corpus of Early and Late Modern Dutch’. Taal & Tongval 75: 114-132.
Open access: https://www.aup-online.com/content/journals/10.5117/TET2023.1.006.VAND
From Neerlandistiek.nl
One of our team’s researchers, Samantha Pérez Rodríguez, was granted the chance to participate in the Languages in the City Symposium, hosted by Utrecht University from 7 to 8 April 2025.
In her talk “Andalusian Spanish in Brussels: Dialectal Variation of Coda /s/ in a Heritage Context” she shared insights from both her master’s thesis and ongoing research, focusing on the diversity of Spanish heritage varieties in Brussels.
Congratulations, Samantha!
This past April 4 2025, our team had the opportunity to present their work at the eleventh edition of the Sociolinguistic Circle at Leiden University.
Julie Van Ongeval and Rik Vosters provided an overview of recent research in historical sociolinguistics on the history of Dutch in their plenary talk, “Unraveling myths in Dutch language history. A case study on language variation and change in Early Modern Antwerp (1564-1653)”, reassessing and unraveling entrenched myths in Dutch language history.
Additionally, Emma Lambrecht presented her master’s thesis “From Spoken Word to Written Text: Tracing Speech Patterns in 19th-Century West Flemish Pauper Letters and Witness Depositions”, deepening the understanding of historical spoken vernaculars perceived through the written medium and reflecting on the suitability of lower-order letters versus witness depositions as sources to approach past speech.
Congratulations to all of them!
van: https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2025/04/hoe-komen-onze-taalregels-tot-stand
beeld: Elif Kırankaya
Veel van de taalregels die wij nu gebruiken, zijn in de zeventiende en achttiende eeuw geformuleerd. Promovenda Eline Lismont onderzocht in een dubbeltraject aan de universiteiten van Leiden en Brussel wat ervoor zorgde dat sommige een succes werden en andere snel werden vergeten.
Was in de middeleeuwen Latijn de taal bij uitstek voor schriftelijke communicatie, in de zestiende eeuw maakt de volkstaal een opmars. Stromingen als de Renaissance en het humanisme wilden de Bijbel voor iedereen beschikbaar maken, waardoor steeds meer teksten ook in het Nederlands worden gedrukt. ‘Als je een Bijbelvertaling op grote schaal wilt verspreiden, heb je nood aan een uniforme taal’, vertelt Lismont. ‘Voor het eerst worden er daarom regels geformuleerd die breed worden verspreid. Ik heb onderzocht in hoeverre die ook daadwerkelijk werden toegepast.’
Lismont vergeleek daarvoor grammatica’s en schoolboeken, die voorschrijven hoe het nieuwe gestandaardiseerde Nederlands eruit zou moeten zien, met ‘natuurlijk’ taalgebruik in administratieve teksten, gedrukte teksten en dagboeken of reisverslagen. ‘In die vroege periode van de zestiende, zeventiende eeuw zie je nauwelijks invloed van die nieuwe taalregels op het bredere taalgebruik. In gedrukte werken wordt er vaak rekening mee gehouden, omdat die worden geredigeerd, maar in bijvoorbeeld reisverslagen spelen ze nauwelijks een rol. Dat is op zich niet zo verrassend, omdat de nieuwe regels vooral worden geformuleerd voor een hogere sociale klasse. Mensen die voor zichzelf een reisverslag bijhielden, waren er veel minder mee bezig.’
Pas in de achttiende eeuw dringen de taalregels door onder bredere lagen van de bevolking. ‘Door het Verlichtingsideaal en het opkomende nationalisme ontstaat het idee dat er één taal voor de natie moet komen’, legt Lismont uit. ‘Schoolboeken worden voor een breder publiek geschreven en breder verspreid. Vanaf dat moment zie je dat de geformuleerde regels daadwerkelijk breed worden toegepast, al zie je nog wel grote verschillen in het succes.’
Een eenvoudige spellingregel als ‘gebruik voortaan “aa” in plaats van “ae”’ wordt al snel breed toegepast, terwijl het verschil tussen ‘hen’ en ‘hun’ voor veel gebruikers lastig blijft. ‘Dat onderscheid bestond aanvankelijk niet in het Nederlands, maar is in de zeventiende eeuw toch ingevoerd’, zegt Lismont. ‘Daaraan zie je hoe ingewikkeld het is om een nieuwe taalregel te introduceren. Hen en hun is een van de weinige waarbij dit is gelukt, maar zelfs nu hebben veel mensen er nog moeite mee. Wat veel beter gaat, is het versnellen of juist tegenhouden van bestaande veranderingen.’ Dan gaat het over spellingsregels, maar bijvoorbeeld ook over het gebruik van ‘groter als’ in plaats van ‘groter dan’. Lismont: ‘Daar wordt zoveel kritiek op gegeven dat die nooit helemaal doorzet.’
Een andere factor die bepalend is voor het succes van de regelgeving is de politieke situatie. In de Noordelijke Nederlanden volgt de behoefte aan standaardisatie op de onrust van de Opstand, in het huidige België komt die pas in de achttiende eeuw echt op gang. ‘Je ziet dat mensen daar veel langer vasthouden aan bijvoorbeeld ‘ae’. Dat wordt zelfs voorgeschreven in schoolboeken en mede daardoor heel lang als typisch zuidelijk beschouwd’, legt Lismont uit. ‘Pas wanneer het Koninkrijk der Nederlanden ontstaat tussen 1815 en 1830, neemt de invloed van het noorden toe. Mensen gaan dan vaker ‘aa’ schrijven, maar degenen die echt een eigen natie willen, houden juist vast aan ‘ae’.’
On Wednesday April 2, Eline Lismont successfully defended her PhD – cum laude! Her dissertation is entitled:
Setting the Standard: Norms and Usage in Early and Late Modern Dutch (1550-1850)
Supervisors: Prof. Dr. Rik Vosters (VUB) & Prof. Dr. G.J. Rutten (Universiteit Leiden)
Congratulations, Dr. Lismont!
On January 17 at 1pm, Magda Serwadczak will defend her joint PhD (VUB-Antwerp) entitled: Actual Words Were Not Included: Orality, Literacy, and Entextualization in Historical Criminal Records (1700-1900).
Supervisors: Prof. dr. Rik Vosters (VUB), Prof. dr. Mieke Vandenbroucke (UAntwerpen)
The defense will take place in auditorium I0.01 at the VUB-campus in Etterbeek.
You are kindly invited!
VACATURE – Brussels Digital Text Lab (B-TXT)
Coördinator en ontwikkelaar digitale tekstanalyse
Het Brussels Digital Text Lab (B-TXT) is een nieuwe universiteitsbrede kernfaciliteit (‘core facility’) die zich richt op ondersteuning voor onderzoekers wat digitale tekstanalyse betreft. Het Brussels Digital Text Lab zal expertise en infrastructuur aanbieden die onderzoekers in staat stelt om gebruik te maken van kwantitatieve methodes in de domeinen van natural language processing, corpuslinguïstiek, machine learning en explainable AI voor de verzameling, ontsluiting, analyse en bewaring van digitale tekst – bijv. OCR en HTR, transcriptie van gesproken data, tekstverrijking als PoS tagging, parsing en named entity recognition, stylometrie, tekstcategorisering, sentiment mining, conversie en gebruik van gestructureerde dataformaten zoals TEI, enzovoort. Zo bieden we begeleiding, advies en training aan voor het integreren van digitale en AI-gedreven workflows rond tekst in diverse onderzoeksdomeinen, en leveren we op maat gemaakte oplossingen aan voor concrete projecten met nood aan digitale oplossingen. Bij al deze diensten gaat het dus om het aanbieden van ‘off the shelf’-oplossingen, maar op termijn ook over het aanbieden van inzichten, technieken en tools verkregen uit VUB-onderzoek. Voor de opstart van deze core facility zoeken we een coördinator en ontwikkelaar digitale tekstanalyse.
PROFIELBEPALING
EEN GREEP UIT DE OPDRACHT
WAT BIEDEN WIJ AAN?
VUB wil een weerspiegeling zijn van de maatschappij waar ieders talent wordt gewaardeerd, ongeacht het gender, geslacht, leeftijd, religie, huidskleur, migratieachtergrond, functiebeperking en neurodiversiteit.
INTERESSE?